Τα εμφυτεύματα δοντιών, αποτελούν υποκατάστατα των οδοντικών ριζών, τα οποία είτε έχουν χαθεί είτε πρόκειται να εξαχθούν στο εγγύς μέλλον. Μετά την επιτυχή ενσωμάτωσή τους στο οστό της άνω ή της κάτω γνάθου, τα εμφυτεύματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για νααποκτήσουν οι ασθενείς ξανά σταθερά δόντια, καλύπτοντας τα κενά μετά τις εξαγωγές.
Τα οδοντικά εμφυτεύματα είναι κατασκευασμένα από κράματα υψηλής περιεκτικότητας σε τιτάνιο, με τεχνολογία αντίστοιχη με αυτή που χρησιμοποιείται σε ορθοπεδικές επεμβάσεις.
Για να τοποθετηθούν τα εμφυτεύματα δοντιών, τις περισσότερες φορές εφαρμόζεται τοπική αναισθησία σε πλήρεις χώρους για οδοντιατρικές επεμβάσεις. Μετά την επέμβαση παρατηρείται για ένα μικρό χρονικό διάστημα οίδημα, με τους περισσότερους ασθενείς να επιστρέφουν στην καθημερινή τους ζωή, άμεσα.
Η μεγάλη πλειοψηφία των ασθενών είναι κατάλληλοι για αποκατάσταση με οδοντικά εμφυτεύματα. Υπάρχουν όμως ορισμένοι περιορισμοί που αφορούν είτε την παρουσία ή απουσία ικανοποιητικού όγκου οστού, είτε τη γενική υγεία, την τοπική κατάσταση των ιστών του στόματος και τη λήψη φαρμάκων από μέρους του ασθενούς.
Στις περιπτώσεις απουσίας ικανοποιητικού οστού σε ποιότητα και ποσότητα απαιτούνται αναπλαστικές τεχνικές πριν την τοποθέτηση του εμφυτεύματος, οι οποίες είναι:
- Κατευθυνόμενη Οστική Αναγέννηση αν το οστικό έλλειμα είναι μικρό. Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται με τη λήψη οστικού μοσχεύματος από τον ίδιο τον ασθενή (περιοχή γύρω από τη θέση που θα τοποθετηθεί το εμφύτευμα ή άλλη περιοχή του στόματος) είτε να είναι ξενομόσχευμα ζωικής ή ανθρώπινης προέλευσης το οποίο έχει υποστεί κατάλληλη επεξεργασία και είναι βιοσυμβατό και ασφαλές. Στη συνέχεια το μόσχευμα καλύπτεται με ειδική μεμβράνη ώστε να μην έρθει σε επαφή με τα ούλα της περιοχής και σταδιακά μετατρέπεται σε υγιές οστό. Το χρονικό διάστημα για την επούλωση του μοσχεύματος κυμαίνεται από 4-6 μήνες. Το εμφύτευμα μπορεί να τοποθετηθεί είτε ταυτόχρονα με το μόσχευμα όταν αυτό είναι δυνατόν, είτε σε δεύτερο χρόνο μετά την επούλωση του μοσχεύματος.
- Ανάπλαση οστικού ελλείματος με λήψη block οστού αν το οστικό έλλειμα είναι μεγαλύτερο. Η μέθοδος εφαρμόζεται με τη λήψη μεγαλύτερου κοματιού οστού, το οποίο λαμβάνεται είτε μέσα από το στόμα του (περιοχή πίσω από τους 2ους γομφίους της κάτω γνάθου, γενειακή περιοχή, μαλθακή υπερώα) είτε εξωστοματικά (λαγόνια περιοχή, κρανίο). Στη συνέχεια, το οστούν στερεώνεται στην κατάλληλη θέση με ειδικές βίδες τιτανίου ή/και με ειδικό πλέγμα. Μετά την πάροδο 4-6 μηνών επούλωσης, οι βίδες αφαιρούνται και εφόσον οι συνθήκες είναι ευνοϊκές μπορεί να τοποθετηθεί το εμφύτευμα.
- Ανύψωση του εδάφους του ιγμορείου Τα ιγμόρεια είναι αεροφόρες κοιλότητες στην οπίσθια περιοχή της άνω γνάθου. Η εσωτερική τους επιφάνεια επενδύεται από μία ελαστική μεμβράνη. Πολύ συχνά τα ιγμόρεια έρχονται σε στενή σχέση με τα οπίσθια δόντια της άνω γνάθου. Μετά την εξαγωγή των δοντιών αυτών τα ιγμόρεια αρχίζουν να μεγαλώνουν σε βάρος του οστού της άνω γνάθου με αποτέλεσμα να μην υπάρχει αρκετό κόκκαλο για την τοποθέτηση των εμφυτευμάτων. Στην περίπτωση αυτή προκειμένου να μπορέσουμε να τοποθετήσουμε εμφυτεύματα μπορούμε να εφαρμόσουμε τη μέθοδο της ανοιχτής ή κλειστής ανύψωσης του εδάφους του ιγμορείου.
Στην τεχνική της ανοικτής ανύψωσης του εδάφους του ιγμορείου, δημιουργείται ένα «οστικό παράθυρο» στην περιοχή που θέλουμε ανάπλασης και επενδύεται το εσωτερικό του ιγμορείου με ειδική μεμβράνη κολλαγόνου. Στη συνέχεια, την γεμίζουμε με κατάλληλο οστικό μόσχευμα (αυτογενές ή ξενομόσχευμα). Ταυτόχρονα με τη διαδικασία της ανύψωσης του ιγμορείου ή μετά την πάροδο 4-6 μηνών, δημιουργείται τοποθετούνται τα εμφυτεύματα.
Στην τεχνική της κλειστής ανύψωσης του εδάφους του ιγμορείου, ταυτόχρονα με την τοποθέτηση του εμφυτεύματος παρασκευάζεται η περιοχή με ειδικά διαμορφωμένους οστεοτόμους αυξανόμενης διαμέτρου ακολουθώντας τις διαστάσεις του εμφυετύματος που θα τοποθετηθεί, οι οποίοι εφαρμόζονται διαδοχικά στο οστό και με ήπιες κινήσεις παρασκευάζεται η θέση του εμφυτεύματος. ‘Ετσι, το οστό συμπιέζεται προς τα πάνω μαζί με τη μεμβράνη του ιγμορείου. Κάποιες φορές είναι απαραίτητη και η τοποθέτηση μικρού οστικού μοσχεύματος.
Η τοποθέτηση εμφυτευμάτων σε ασθενείς προσφέρει ορισμένα σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως είναι η αποφυγή παρασκευής υγιών δοντιών στηριγμάτων, η δυνατότητα για κατάργηση μερικών οδοντοστοιχιών ελευθέρων άκρων και η σταθεροποίηση ολικών οδοντοστοιχιών. Το είδος της επιεμφυτευματικής προσθετικής αποκατάστασης μπορεί να είναι μονήρεις στεφάνες, ακίνητες γέφυρες, υβριδικές κατασκευές και επένθετες οδοντοστοιχίες. Καθοριστικά συνδεδεμένη με το είδος της αποκατάστασης είναι η επιλογή του τύπου στηρίγματος επί του εμφυτεύματος.
Κοχλιούμενες ή συγκολλούμενες προσθετικές εργασίες απαιτούν συγκεκριμένους τύπους στηριγμάτων, έχουν διαφορετικό βαθμό δυσκολίας κατασκευής, παρέχουν διαφορετικά πλεονεκτήματα και σχετίζονται με άλλη συχνότητα και είδος επιπλοκών.
Η διαφορά στην κινητικότητα φυσικών δοντιών και εμφυτευμάτων αποτελεί ένα βασικό εμπόδιο για την μεταξύ τους σύνδεση και όταν αυτή είναι πλεονεκτική ή αναγκαία για την καλή πρόγνωση της προσθετικής αποκατάστασης θα πρέπει να γίνεται με ορισμένες προδιαγραφές, έτσι ώστε να ελαχιστοποιούνται οι πιθανότητες για εμφάνιση επιπλοκών και συμβαμάτων. Τα οδοντικά εμφυτεύματα έχουν εφαρμογές και σε περιπτώσεις ολικής νωδότητας όπου μπορούν να σταθεροποιήσουν μια ολική οδοντοστοιχία μετατρέποντάς την σε επένθετη, ή όταν υπάρχει η δυνατότητα τοποθέτησης μεγαλύτερου αριθμού εμφυτευμάτων αυτά μπορούν να υποστηρίξουν μια ακίνητη υπερκατασκευή ολικού φραγμού. Ειδικά οδοντικά εμφυτεύματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε
ορθοδοντικές θεραπείες παρέχοντας τη δυνατότητα αγκίστρωσης σε περιοχές που δεν υπάρχουν φυσικά δόντια.
Η κλινική εξέταση και η λήψη ενός λεπτομερούς ιατρικού και οδοντιατρικού ιστορικού είναι πρωταρχικής σημασίας. Αναγκαίος είναι επίσης ο ακτινολογικός έλεγχος με μία πανοραμική ακτινογραφία προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχει το κατάλληλο οστικό υπόστρωμα για την χειρουργική τοποθέτηση των εμφυτευμάτων. Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι αναγκαία η ακτινογραφική επιβεβαίωση των τελικών θέσεων εμφυτευματικής τοποθέτησης με τη βοήθεια ακτινογραφικού νάρθηκα και αξονικής τομογραφίας. Η διαγνωστική μεθοδολογία ολοκληρώνεται με την κατασκευή του χειρουργικού νάρθηκα που χρησιμεύει στην τοποθέτηση των εμφυτευμάτων με ακρίβεια.
Η προσθετική αποκατάσταση με εμφυτεύματα αποτελεί μία αξιόπιστη θεραπευτική επιλογή με υψηλά ποσοστά επιτυχίας της τάξεως του 92-98% ανάλογα με την οστική ποιότητα και θέση της εμφύτευσης, το είδος του εμφυτεύματος και την εμπειρία του χειρουργού. Η εφαρμογή σωστής και τακτικής στοματικής υγιεινής είναι ίσως ο καθοριστικότερος παράγοντας από την πλευρά του ασθενή για τη μακρόχρονη διατήρηση του θεραπευτικού αποτελέσματος. Οδοντόβουρτσα, οδοντικό νήμα, μεσοδόντια βουρτσάκια καθαρισμού και στοματικά διαλύματα αποτελούν όλα βοηθήματα σε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα στοματικής υγιεινής. Σημαντική όμως είναι και η σωστή σχεδίαση της προσθετικής αποκατάστασης από την πλευρά του οδοντιάτρου και το πρόγραμμα επανελέγχου που πρέπει να ακολουθείται.
